24 października National Museums Scotland, organ zarządzający muzeami w Szkocji, zorganizował długo oczekiwaną prezentację Peebles Hoard – jednego z najważniejszych odkryć archeologicznych ostatnich lat w Szkocji. Dokonał go Mariusz Stępień, polski pasjonat poszukiwań z detektorem. W czerwcu 2020 roku, na polu niedaleko Peebles w szkockim regionie Borders, natrafił na niezwykłe przedmioty z brązu.
– Na głębokości około pół metra zobaczyłem piękną zieloną patynę. Później dostrzegliśmy drewniane elementy. Wydobycie przedmiotów nie było łatwe, bo znajdowały się pod sporą stertą kamieni – opowiada Mariusz, który odkrył skarb na rozległym terenie, razem ze swoimi znajomymi, Tomkiem i Darkiem.
Miecz w drewnianej pochwie i owce
Odkrycie wywołało sensację, a teren musiał zostać odpowiednio zabezpieczony. Przez kolejne 22 doby Mariusz i jego koledzy pilnowali miejsca wykopalisk dzień i noc, czekając na przybycie archeologów, jednocześnie dbając, by pobliskie stado owiec nie wpadło do wykopu. Gdy się z tym uporano, zaczęły się szeroko zakrojone prace wykopaliskowe prowadzone przez zespół archeologów i konserwatorów.
Jak podają przedstawiciele National Museums Scotland, Peebles Hoard to „spektakularna kolekcja materiałów z brązu, skóry i drewna, datowana na późną epokę brązu (ok. 1000-800 p.n.e.)”. W jej skład wchodzi ponad 500 elementów, w tym kompletny miecz w drewnianej pochwie oraz wyjątkowe detale uprzęży końskiej, które zachowały oryginalne fragmenty skóry i drewna. „Wiele z tych przedmiotów nigdy wcześniej nie zostało znalezionych w Szkocji” – czytamy na stronie National Museums Scotland.
Zachowane elementy ujawniają unikalny kunszt rzemieślniczy społeczności epoki brązu. Wiele drobnych części wykonano techniką odlewania woskowego, co świadczy o dużych umiejętnościach twórców. Niektóre z bardziej delikatnych ozdób, jak maleńkie brązowe guziki i zdobione paski, przetrwały przez 3000 lat zachowane na skórze i drewnie. Stanowią one cenny materiał badawczy, pozwalający zajrzeć w nieznane dotąd aspekty kultury tej epoki.
Tomografia komputerowa
Wydobycie skarbu wymagało szczególnej precyzji i zaangażowania. Znalezisko przewieziono do muzealnego laboratorium jako „blok”, co umożliwiło delikatne prace konserwatorskie. W pierwszym etapie na Uniwersytecie Southampton przeprowadzono tomografię komputerową w µ-VIS X-ray Imaging Centre. Pozwoliła ona na precyzyjną analizę układu wewnętrznego artefaktów. Następnie przystąpiono do wielotygodniowych prac, podczas których wydobyto ponad 500 elementów.
Były to unikalne dzwoniące zawieszki (rattle pendants) – pierwsze tego rodzaju odkryte w Szkocji. Podobne przedmioty znaleziono do tej pory jedynie w Danii, północnych Niemczech i w Polsce. „Peebles Hoard pokazuje, że ówczesna Szkocja była częścią większej sieci handlowej obejmującej wspólnoty po drugiej stronie Morza Północnego” – czytamy na stronie National Museums Scotland. Naukowcy liczą, że kolekcja pomoże zrozumieć, jakie relacje łączyły Szkocję z innymi społecznościami epoki brązu oraz jakie znaczenie miały odnalezione przedmioty – czy były ofiarą, przedmiotem handlu, a może symbolem władzy?
Najpiękniejszy moment
Mariusz pochodzi z Głogowa na Dolnym Śląsku. Od 19 lat mieszka w Szkocji, gdzie prowadzi firmę remontową. Od 14 realizuje swoją pasję, którą jest poszukiwanie skarbów z detektorem. Należy do Scottish Detector Club. – Traktuję to jako relaks po tygodniowej pracy. To wyjątkowo przyjemne hobby. Najpiękniejszy jest moment, gdy w słuchawkach usłyszy się dźwięk wskazujący, że pod ziemią coś jest. No i oczywiście samo odkrycie skarbu – mówi Mariusz, którego wcześniejszym największym odkryciem była wczesnośredniowieczna zapinka z napisem „Chrystus z Nazaretu”.
Jaki jest patent na szukanie i znajdowanie skarbów? – To nie jest kwestia jakiegoś patentu, a konsekwencji – tysięcy godzin na szkockich polach – wyjaśnia Mariusz, któru dzięki odkryciu już zapisał się na trwałe w historii szkockiej archeologii.
Wiadomo, że skarb odkryty przez Mariusza Stępnia ostatecznie będzie można oglądać w National Museum of Scotland w Edynburgu. Nie podano jeszcze, kiedy to się stanie.
_0_crop_2784.jpg)
Komentarze
Zgłoś do moderacji