Mieszkanie socjalne (council housing) to mieszkanie, którego właścicielem jest urząd miasta (council), spółdzielnia mieszkaniowa (housing associations) lub inna organizacja non-profit i które wynajmowane jest za niewielkie pieniądze jako forma pomocy społecznej.
Co to jest mieszkanie socjalne?
Mieszkanie socjalne jest mieszkaniem wynajmowanym po przystępnej cenie głównie przez urzędy miejskie lub spółdzielnie mieszkaniowe. Czynsz za takie lokum jest kilkukrotnie mniejszy niż za mieszkanie o podobnej wielkości wynajmowane przez agencję mieszkaniową lub od prywatnego właściciela. Wysokość czynszu uzależniona jest od tego, ile właściciel musi wydać, by dostarczyć mieszkańcom wszystkie niezbędne usługi.
Właściciele socjalni dysponują różnymi typami mieszkań i domów – są większe i mniejsze, w lepszym lub gorszym stanie. Czasem lokum może wymagać remontu, zakupu wyposażenia i mebli. Samotnym matkom i osobom starszym zwykle oferuje się lokale gotowe do zamieszkania.
Kto może ubiegać się o mieszkanie socjalne?
Obcokrajowcy starający się o wpisanie na listę oczekujących na mieszkanie socjalne, oprócz tego że od dłuższego czasu mieszkają w Wielkiej Brytanii i są w szczególnej ''potrzebie mieszkaniowej'' (housing need), powinni spełniać kilka dodatkowych warunków. W przypadku Polaków, jako członków Unii Europejskiej, zwykle wymogiem jest praca w Wielkiej Brytanii (jako pracownik albo osoba samozatrudniona).
Jeśli masz wątpliwości, czy kwalifikujesz się do wynajmu socjalnego lokum, możesz to skonsultować z doradcą z Biura Porad Obywatelskich – Citizens Advice Bureau (znajdź najbliższe CAB).
Kryteria przydziału mieszkań socjalnych
Każdy właściciel socjalny może przyjąć własne kryteria przyznawania mieszkań. Zarówno urzędy miejskie, jak i spółdzielnie mieszkaniowe, powinny mieć opublikowane informacje odnośnie rodzaju mieszkań jakimi dysponują, kryteriów przydzielania tych mieszkań oraz procedury ubiegania się o nie.
Wiele spółdzielni mieszkaniowych specjalizuje się w udostępnianiu zakwaterowania na przykład dla osób niepełnosprawnych umysłowo, dla tych powyżej 50 roku życia lub spełniających inne określone kryterium.
Większość urzędów miejskich przy podejmowaniu decyzji o przydzieleniu mieszkania używa systemu punktowania. System ten został utworzony, aby w pierwszej kolejności mieszkanie otrzymali najbardziej potrzebujący.
Okoliczności, które często kwalifikują do szybkiego przydzielenia mieszkania to:
- bezdomność;
- trudne warunki mieszkaniowe, np. przeludnienie, małe pomieszczenia, brak pomieszczeń sanitarnych;
- trudne warunki osobiste – przemoc ze strony osób, z którymi mieszkasz w tym samym budynku, bądź z którymi wynajmujesz mieszkanie;
- groźba utraty mieszkania i bezdomności;
- uzasadnione obawy przed przemocą na tle rasowym bądź seksualnym w swojej dzielnicy;
- konieczność mieszkania blisko chorej lub niepełnosprawnej osoby nad którą sprawujesz opiekę.
Jeśli uważasz, że masz pierwszeństwo do otrzymania lokum socjalnego, musisz to uargumentować i podać jak najwięcej informacji, które mogą mieć wpływ na ilość przyznanych punktów.
Inne czynniki, które mogą być wzięte pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przydzieleniu mieszkania to:
- miejsce zamieszkania – pierwszeństwo do zajęcia danego lokum mogą mieć osoby które już od dłuższego czasu mieszkają w tej samej dzielnicy;
- sytuacja finansowa – to czy pracujesz, czy może jesteś na zasiłkach;
- czas oczekiwania – można otrzymać dodatkowe punkty za długi okres pozostawania na liście oczekujących.
Punkty przyznawane są w oparciu o aktualne okoliczności aplikującego. Jeśli Twoja sytuacja ulegnie zmianie – jeśli na przykład zmieniłeś miejsce zamieszkania lub spodziewasz się dziecka – poinformuj o tym urząd lub spółdzielnię.
Pamiętaj, że jeśli byłeś karany, miałeś problemy z prawem lub złamałeś zasady umowy najmu mieszkania (tenancy agreement), możesz mieć problem z otrzymaniem socjalnego lokum.
Wynajem oparty na wyborze
Niektóre urzędy dają możliwość wynajmu opartego na wyborze (choice-based lettings schemes, CBL). Program CBL pozwala chętnym złożyć wniosek o przydzielenie mieszkania socjalnego, ogłaszanego przez właściciela np. w lokalnej prasie lub na stronie internetowej.
Wnioskodawcy mając dostęp do pełnej oferty dostępnych nieruchomości, aplikują o wynajem tej, która najbardziej odpowiada ich potrzebom. Lokum zostanie przyznane wnioskodawcy z najwyższym priorytetem w programie. Odpowiedź z urzędu pozwala chętnym, którym się nie poszczęściło ocenić ich szanse na przyszłość.
The Department for Communities and Local Government (DCLG) planuje, by system wynajmu opartego na wyborze funkcjonował we wszystkich urzędach miejskich. Czytaj więcej na stronie www.communities.gov.uk/hou....
Jak ubiegać się o mieszkanie socjalne?
Skontaktuj się w wybranym właścicielem socjalnym bezpośrednio, lub wejdź na jego stronę internetową w celu uzyskania formularza zgłoszeniowego.
- Lista urzędów miejskich wraz z danymi kontaktowymi i adresami stron www dostępna jest na stronie Directgov: www.direct.gov.uk/en....
Pulą mieszkań councilowych zarządza zwykle urzędnik ds. mieszkaniowych (housing advisor) z wydziału mieszkaniowego (housing department).
- Lista spółdzielni mieszkaniowych dostępna jest w urzędzie miejskim – w wydziale mieszkaniowym.
W Szkocji znajdziesz ją również na stronie The Scottish Federation of Housing Associations (SFHA), a w Anglii na stronie The Tenant Services Authority (lista Registered Social Landlord, właścicieli mieszkań socjalnych, zarejestrowanych w Housing Corporation wśród których większość stanowią spółdzielnie mieszkaniowe).
Niektóre agencje mieszkaniowe nie przyjmują podań bezpośrednio; przydzielają mieszkania osobom z listy oczekujących zarejestrowanych w urzędzie miejskim.
Dokumenty i informacje, o które zostaniesz poproszony to:
- poświadczenie zarobków (odpowiedniki polskich pasków zatrudnienia – payslipy lub druki P60 i P45). Jeśli jesteś samozatrudniony będziesz musiał dostarczyć roczne rozliczenie i książkę rachunkową (invoice book);
- Numer Ubezpieczenia Społecznego (NIN) (National Insurance Number);
- paszporty wszystkich osób uwzględnionych w aplikacji;
- wydruki comiesięczne z konta bankowego (bank statements) oraz informujące o stanie oszczędności (savings bank statement);
- akty urodzenia dzieci;
- wszystkie poprzednie adresy zamieszkania w przeciągu ostatnich pięciu lat.
Jeżeli masz problemy z wypełnieniem formularza, poproś o pomoc – wielu właścicieli nieruchomości dostarcza informacji i zapewnia tłumaczy.
Oczekiwanie na rozpatrzenie aplikacji
Otrzymanie mieszkania czy domu od właścicieli nieruchomości socjalnych może wymagać trochę czasu. Składając aplikację, dowiedz się w jaki sposób będziesz informowany na bieżąco o postępie Twojego podania. To jak długo będziesz na liście oczekujących zależne jest między innymi od tego, ile lokali dostępnych jest w danym okręgu i jakiego typu mieszkania poszukujesz. Na Twoje szanse może wpłynąć także liczba osób ubiegających się o przyznanie socjalnego lokum.
Kiedy już zostanie Ci zaoferowane mieszkanie, będziesz miał określoną liczbę dni na zaakceptowanie oferty. Jeśli ją odrzucisz, możesz mieć szansę na przydzielenie innego lokum w późniejszym terminie, ale w tej kwestii urzędy miewają różne zasady.
Mieszkanie "trudne do wynajęcia"
Nieruchomość może zostać zdefiniowana jako "trudna do wynajęcia" (hard to let), kiedy oferta została odrzucona trzykrotnie lub kiedy w regionie nie ma odpowiednich kandydatów do wynajmu. Samorząd lokalny będzie ogłaszał takie nieruchomości, aktywnie szukając chętnych. Pierwszeństwo dostaną osoby z listy oczekujących.
Problemy z właścicielem
Zarówno urzędy miejskie, jak i spółdzielnie mieszkaniowe mają określone procedury dotyczące składania skarg. Jeżeli masz jakiekolwiek problemy z właścicielem mieszkania i skargi kierowane bezpośrednio do niego nie skutkują, skontaktuj się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich ds. Mieszkalnictwa (Housing Ombudsman Service). Jest to niezależna organizacja, zajmująca się rozwiązywaniem problemów w sprawach mieszkaniowych.
Housing Benefit i Council Tax Benefit
Jeśli myślisz o aplikowaniu o mieszkanie socjalne, możesz też być zainteresowanym informacjami o:
- zasiłku Housing Benefit;
- zasiłku zasiłku Council Tax Benefit, który jest dotacją do podatku miejskiego (Council Tax).