Pracownicy agencyjni to osoby zatrudniane przez agencje pracy tymczasowej (tzw. pracownicy czasowymi – temporary workers, temps). Agencja kieruje ich do pracy u swoich klientów, natomiast umowę mają podpisaną z agencją i agencją jest odpowiedzialna za ich wynagrodzenie.
Ważne jest, aby pracownicy agencyjni znali swoje prawa i przepisy dotyczące tego, jak agencje powinny traktować osoby pracujące i co należy zrobić, jeśli chce się złożyć skargę.
Opłaty za usługi agencji
Agencja pośrednictwa pracy nie może pobierać opłat wyłącznie za znalezienie Ci pracy lub za zarejestrowanie Cię w swoich aktach. Agencje powinny pobierać wynagrodzenie od pracodawców poszukujących pracowników, nie od tych, którzy pracy szukają. Istnieją pewne wyjątki od tej ogólnej zasady w branży rozrywkowej oraz w agencjach modelek i modeli. Agencja nie może także wymagać od Ciebie, byś zakupił od nich inne produkty czy usługi, takie jak np. pisanie CV, szkolenia, osobisty sprzęt ochronny.
Jeśli agencja obarcza Cię opłatą za świadczenie usług takich jak zakwaterowanie, transport czy szkolenia, możesz anulować lub wycofać się z tej usługi w dowolnym okresie bez ponoszenia żadnych kar. Trzeba jednak dać agencji wypowiedzenie na piśmie co najmniej 10 dni roboczych przed anulowaniem usługi zakwaterowania i 5 dni roboczych przed wycofaniem się z innych usług.
Prawa pracowników agencyjnych
Pracowników agencyjnych przeważnie uważa się za "pracowników" (workers), a nie za "pracowników kontraktowych" (employees) (patrz Pracownik (worker) a pracownik kontraktowy (employee)).
Jako pracownika obejmują Cię następujące prawa pracownicze:
- płatny urlop, przerw na odpoczynek i limit godzin pracy;
- ochrona przed niezgodnymi z prawem potrąceniami z wynagrodzenia;
- prawo do krajowej płacy minimalnej;
- zakaz dyskryminacji w świetle ustawodawstwa o równym traktowaniu;
- ochrona zgodnie z przepisami BHP.
W odróżnieniu od pracowników kontraktowych, nie masz przeważnie prawa do odprawy w razie redukcji etatów i nie możesz podać swojego pracodawcy do sądu o niesłuszne zwolnienie.
Pisemne zaświadczenie o warunkach zatrudnienia
Agencja musi przekazać Ci dokument wyszczególniający warunki zatrudnienia, zanim rozpocznie świadczenie usług polegających na znalezieniu pracy – niezależne od tego, czy szuka Ci pracy na czas określony czy nieokreślony. Po uzgodnieniu warunków i potwierdzeniu ich na piśmie, nie powinny one ulec zmianie bez Twojej zgody. Wszystkie uzgodnione zmiany powinny zostać potwierdzone na piśmie w przeciągu 5 dni roboczych.
Umowa powinna zawierać następujące informacje:
- nazwę firmy/osoby wynajmującej osobę pracującą i jej pozycję;
- lokalizację miejsca pracy;
- okres wypowiedzenia umowy, który musi zostać zachowany przez obydwie strony;
- datę rozpoczęcia pracy i prawdopodobny okres trwania zatrudnienia;
- szczegóły dotyczące wynagrodzenia (wysokość stawki jaką otrzymasz lub minimalną stawkę, jakiej agencja w oparciu o rozsądne podstawy może się dla Ciebie spodziewać);
- termin i sposób wypłacania wynagrodzenia;
- uprawnienia do urlopu.
Przed podpisaniem umowy czy innych dokumentów, koniecznie upewnij się, że doskonale rozumiesz uzgodnione warunki. Jeżeli coś jest niejasne, poproś agencję, aby to wytłumaczyła.
Wynagrodzenie
Agencja nie może wstrzymać wypłat tylko dlatego, że sama nie otrzymała opłat od przedsiębiorstwa lub organizacji, dla której pracujesz, lub gdyż nie masz podpisanej karty kontrolnej wyszczególniającej liczbę przepracowanych godzin (time sheet). Jeśli zatrudniająca Cię firma odmawia podpisania takiej karty kontrolnej, obowiązek ustalenia przepracowanych godzin leży po stronie agencji. Powinieneś otrzymać zapłatę za te godziny. Uwaga – do agencji działających w sektorze rozrywkowym i agencji modelek i modeli stosują się pewne wyjątki.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Agencje pośrednictwa pracy mają obowiązek poinformować Cię na temat wszelkich zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, które znane są przedsiębiorstwu zatrudniającemu, oraz na temat podjętych środków zapobiegawczych lub ograniczających te zagrożenia.
Powinny także sprawdzać, czy przedsiębiorstwo zatrudniające przeprowadziło szczegółową ocenę ryzyka związanego z bezpieczeństwem i higieną pracy, oraz poinformować Cię o sytuacji przed podjęciem pracy u danego pracodawcy.
Zmiana pracy lub agencji
Agencja nie może nikogo powstrzymać przed zarejestrowaniem się w innych agencjach. Jako pracownik agencyjny masz też możliwość zmiany miejsca pracy z krótkim okresem wypowiedzenia. Pamiętaj jednak, że również firma, w której pracujesz, może w każdej chwili zakończyć współpracę. Zwróć uwagę, czy w Twojej umowie z agencją jest coś na temat okresu wypowiedzenia.
Umowa bezpośrednio z pracodawcą
Agencja pracy nie może zapobiec sytuacji, w której pracownik podpisuje umowę bezpośrednio z firmą, będącą jej klientem. W ograniczonych okolicznościach agencja może żądać od tej firmy
opłaty (opłatę tę nazywa się czasami po angielsku "temp to perm fee", czyli opłatą za przejście od pracownika czasowego do stałego).
Skargi i dalsze informacje
Inspektorat ds. standardów w agencjach pośrednictwa pracy Employment Agency Standards Inspectorate (EAS) stoi na straży ustawodawstwa odnoszącego się do agencji pośrednictwa pracy. EAS uruchomił specjalną infolinię, która oferuje porady dla pracowników, agencji, pracodawców i innych zainteresowanych stron na temat ustawodawstwa i pracy Inspektoratu.
W przypadku problemów z agencją, należy skorzystać infolinii: 0845 955 51 05 lub napisać na adres elektroniczny: [email protected]. Informacja o prawach pracowników agencyjnych znajduje się także na stronie Agency workers - know your rights pod adresem www.direct.gov.uk/agencyworkers.
Gangmasters Licensing Authority (GLA) wydaje pozwolenia na działalność wszystkich agencji udostępniających pracowników w rolnictwie, zbiorze owoców morza, w przetwórstwie żywności i jej pakowaniu. W celu uzyskania informacji na temat GLA oraz sprawdzenia kto ma takie pozwolenie, odwiedź stronę internetową www.gla.gov.uk.
Aby poznać swoje prawa, możesz także skorzystać z porad i informacji udzielanych za pośrednictwem infolinii The Pay and Work rights helpline: 0800 917 23 68.
Z kolei Business Link dysponuje informacjami dla firm przeprowadzających nabór pracowników, które chcą upewnić się, że stosują się do wymogów prawnych.
Ministerstwo ds. działalności gospodarczej, przedsiębiorczości i reformy regulacyjnej - Department for Business, Enterprise and Regulatory Form (BERR) opracowało obszerną broszurę w języku polskim: Pracownicy agencyjni: poznajcie swoje prawa (12 stron PDF, 269 KB, pl).