Zastrzeżenie numeru PESEL. Dlaczego warto to zrobić?

Każdego dnia cyberprzestępcy próbują wykraść dane osobowe, dzięki którym mogą np. wziąć kredyt lub wyrobić kopię karty SIM w imieniu okradzionej osoby. Jedną z możliwości zwiększenia bezpieczeństwa swoich danych jest opcja zastrzeżenia numeru PESEL.

PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) to jedenastocyfrowy symbol numeryczny, który pozwala na łatwą identyfikację osoby, która go posiada. Zawiera w sobie datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną. Dlatego stanowi łakomy kąsek dla cyberprzestępców, którzy dzięki niemu mogą np. nielegalnie wziąć kredyt, podszywając się pod niczego nieświadomą ofiarę przestępstwa. Aby zapobiegać tego typu praktykom Ministerstwo Cyfryzacji udostępniło usługę zastrzeżenia numeru PESEL.

Zastrzeganie PESEL ma uchronić obywateli przed zaciągnięciem zobowiązań finansowych z wykorzystaniem ich danych przez przestępców

– mówi wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Zależy nam na tym, aby dać obywatelom narzędzia ochrony przed cyberatakami – dodaje.

Kto może zastrzec PESEL?

Zastrzec PESEL może osoba pełnoletnia, która posiada taki numer i ma pełną zdolność do czynności prawnych. Jest to opcja dobrowolna. Nie trzeba też podawać powodu chęci zastrzeżenia.

Usługa jest bezpłatna. Zastrzeżenie i cofanie zastrzeżenia można robić dowolną ilość razy.

Warto jednak pamiętać, że od cofnięcia zastrzeżenia do ponownego zastrzeżenia musi minąć co najmniej 30 minut.

Jak zastrzec PESEL?

Numer PESEL można zastrzec:

• elektronicznie w serwisie mObywatel
• stacjonarnie w urzędzie gminy

W ten sam sposób można cofnąć zastrzeżenie.

Na stronie mObywatel czytamy:

„Zalecane jest, aby zastrzegać PESEL prewencyjnie. To znaczy, żeby na wszelki wypadek mieć PESEL zastrzeżony cały czas i cofać zastrzeżenie tylko tymczasowo – wtedy, gdy jest to konieczne do załatwienia sprawy”.

Tak więc najlepiej cały czas mieć zastrzeżony PESEL, a cofać zastrzeżenie tylko wtedy, gdy załatwiamy sprawę, np. chcemy rzeczywiście wziąć kredyt, kupić coś na raty, podpisać akt notarialny. Zarówno zastrzeżenie numeru PESEL, jak i jego cofnięcie odbywają się w czasie rzeczywistym, nawet w nocy i dni wolne od pracy.

Na co ma wpływ, a na co nie ma wpływu zastrzeżenie?

Zastrzeżenie numeru PESEL nie oznacza, że jego posiadacz nie może z niego korzystać. Nie wpływa ono np. na:

• sprawy urzędowe (np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów),
• sprawy zdrowotne (np. wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu czy wykupienie recepty), udział w wyborach,
• ważność dokumentów (np. dowodu osobistego, paszportu czy prawa jazdy),
• korzystanie z profilu zaufanego,
• podróżowanie (np. przekraczanie granicy, latanie samolotem czy kupowanie biletów),
• wykonywanie czynności służbowych (np. podpisywanie umów w pracy),
• korzystanie z usług poczty (Poczta Polska może ubiegać się o dostęp do weryfikacji zastrzeżenia w rejestrze, ale nie ma takiego obowiązku ustawowego).

Zastrzeżenie ma jednak wpływ na:

• utworzenie nowego rachunku bankowego (konto oszczędnościowe lub oszczędnościowo-rozliczeniowe)
• wzięcie kredytu lub pożyczki,
• zakupy na raty (kiedy oznacza to wzięcie kredytu konsumenckiego),
• podpisanie aktu notarialnego dotyczącego nieruchomości (np. gdy dotyczy to sprzedaży lub zakupu nieruchomość),
• otrzymanie kopii karty SIM (to ważne, bo taka kopia może pozwolić przestępcom autoryzować transakcje bankowe kodem SMS),
• wypłatę w placówce bankowej większej kwoty pieniędzy (powyżej trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, co 1 lipca 2024 roku wynosiło 12 900 zł). W takim przypadku należy cofnąć zastrzeżenie przed wydaniem bankowi dyspozycji o wypłatę gotówki w tak dużej kwocie. W przeciwnym razie, bank wstrzyma wypłatę gotówki na 12 godzin (pomimo cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w tym czasie).

Tak więc, gdy zamierzamy załatwić jedną ze spraw, na które ma wpływ zastrzeżenie numeru PESEL powinniśmy wcześniej cofnąć zastrzeżenie, a po załatwieniu sprawy ponownie zastrzec PESEL.

Dlaczego warto?

Od 1 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe mają obowiązek sprawdzania rejestru PESEL. Jeśli mimo zastrzeżonego numeru PESEL udzielą one pożyczki, nie będą mogły dochodzić z tego tytułu należności.

Wsparcie techniczne i merytoryczne

W razie problemów lub wątpliwości, zarówno technicznych, jak i merytorycznych, można skontaktować się pisząc na adres mailowy: [email protected] lub dzwoniąc pod numer: +48 422535460.

Powroty.gov.pl: Strona powstała w 2008 roku z myślą o osobach, które zdecydowały się na powrót z emigracji do Polski. Zakres tematyki poruszanej w serwisie jest szeroki – znajdują się tam m.in. informacje na temat formalności przed wyjazdem z poszczególnych państw, formalności po powrocie, rozliczeń podatkowych, świadczeń rodzinnych, zatrudnienia w Polsce i wiele innych. Zawartość serwisu jest na bieżąco aktualizowana pod kątem zmian w przepisach.