Szkocja: Polski Pomnik Wojenny zagrożony inwestycją budowlaną

Polak ze szkockiego Invergordon walczy o nieingerowanie w otoczenie Polskiego Pomnika Wojennego. Władze miasta chcą w pobliżu pomnika postawić nowe osiedle mieszkaniowe. Protestują też inni mieszkańcy, którzy boją się zniszczenia ostatniego i dostępnego dla wszystkich naturalnego lasu.

„Polski pomnik w Invergordon wybudowany po 2 wojnie światowej może być w niebezpieczeństwie!!! Jest już podpisany plan wybudowania 79 domów w jego pobliżu, który może go uszkodzić. Jeśli stanie się czarny scenariusz to ciężki sprzęt, a szczególnie przejeżdżające ciężarówki mogą uszkodzić miejsce, na którym stoi Nasz pomnik” – alarmuje na Facebooku Polish Highlander, czyli Marcin Grochowski, Polak mieszkający w Invergordon.

Polski Pomnik Wojenny w Invergordon. Fot. Polish Highlander

Osiedle obok Polskiego Pomnika

Władze Invergordon wyraziły zgodę na budowę 79 domów na terenie Castle Gardens. To jeden z nielicznych zachowanych starych drzewostanów w tej miejscowości. Sprzeciw wobec inwestycji wyraziło m.in. Muzeum Marynarki Wojennej i Centrum Dziedzictwa w Invergordon oraz grupy mieszkańców, którzy nie chcą stracić ostatniego zadrzewionego terenu rekreacji.

„Muzeum chciałoby wyrazić zaniepokojenie w związku z Polskim Pomnikiem Wojennym. Pomnik, jeden z dwóch takich w Wielkiej Brytanii, oferuje miejsce zadumy nie tylko naszym polskim weteranom, ale także wielu turystom, którzy przyjeżdżają, aby oddać hołd w spokojnym i cichym otoczeniu. Wielu z nich odbywa następnie spacery po naszych lasach. Jeśli inwestycja zostanie zrealizowana, ten ważny pomnik straci swoją wyjątkową atmosferę i znaczenie” – czytamy w oświadczeniu Invergordon Museum.

Polscy żołnierze w Invergordon

Obóz wojskowy w Castle Gardens powstał podczas drugiej wojny światowaj. Najpierw zakwaterowano w nim żołnierzy norweskich, a później polskich. Na terenie obozu mieściło się kino, apteka i gabinet lekarski. Po wojnie budynki obozu rozebrano, ale do dziś z ziemi wystają elemnty konstrukcji.

Pomnik upamiętniający polskich żołnierzy powstał w 1947 roku. Na tablicach przytwierdzonych do podstawy pomnika widoczne są napisy „25ty Pom Baon Piech Invergordon 1945”, „Polish Forces 25th Inf Batt Invergordon 1945” oraz dwa napisy w języku polskim i angielskim: „za waszą wolność i naszą” i „for your and our feedom”.

25 Pomorski Batalion Piechoty był pododdziałem 8 Brygady Piechoty Polskich Sił Zbrojnych. Formowanie jednostki rozpoczęto w lutym 1945. Zdolność bojową miał osiągnąć do 1 czerwca 1945. W walkach na froncie nie zdążył wziąć udziału. Oficerowie wywodzili się z I Korpusu Polskiego, a żołnierze w ok. 80 proc. z armii niemieckiej lub organizacji Todta, do których wcześniej zostali przymusowo wcieleni. Batalion początkowo stacjonował w Bridge of Allan, a następnie w Invergordon.

Kto zadba o pomnik?

Pomnik został po raz pierwszy odrestaurowany z okazji tysiąclecia Chrztu Polski i poświęcony przez biskupa Aberdeen 22 maja 1966 roku. W 1987 r. Rada Okręgu Ross and Cromarty ponownie odnowiła pomnik.

W 2017 roku został odnowiony po raz trzeci, a napisy odmalowane. Prace wykonano w ramach projektu sfinansowanego przez Highland Council. Wycięto wówczas także drzewa rosnące tuż przy pomniku, jak również odnowiono ławki i ogrodzenie. W prace te zaangażowana była wówczas grupa przestępców skazanych na nieodpłatną pracę jako alternatywę dla krótkoterminowych wyroków pozbawienia wolności.

Marcin Grochowski podkreśla, że nie jest przeciwny budowie nowych domów. Stara się tylko nagłośnić obawy zwiazane z inwestycją w pobliżu Polskiego Pomnika Wojennego.

Jest inicjatywa ze strony kilku osób, aby stworzyć grupę, która nie tylko zadba o pomnik w Invergordon, lecz o historię Polonii, która mieszkała w szkockich Highlandach. W pierwszej kolejności chcielibyśmy jednak zrobić zbiórkę pieniędzy na ponowną renowację pomnika, gdyż w wielu miejscach jest on popękany. Proszę o kontak do mnie w celu stworzenia grupy, która będzie dbała o Polski Pomnik w Invergordon

– zachęca Marcin i podaje swoje dane kontaktowe: WhattsApp - 07833810164 i email [email protected].

​