Odpowiednikiem polskiego Narodowego Funduszu Zdrowia jest w Wielkiej Brytanii National Health Service (w skrócie NHS).
Niektóre świadczenia w ramach NHS dostępne są bezpłatnie dla wszystkich, za inne na pewno trzeba zapłacić.
W większości przypadków Twoje uprawnienia do korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii zależeć będą od długości pobytu i celu przyjazdu.
Bezpłatne świadczenia NHS
Do bezpłatnych świadczeń NHS (dostępnych dla wszystkich, którzy ich potrzebują, niezależnie od długości i celu pobytu w UK) należą:
- pomoc szpitalna w nagłych wypadkach, udzielona na oddziale ostrego dyżuru (z wyłączeniem nagłej pomocy udzielonej na innym oddziale szpitala);
- leczenie ofiar nagłych, zagrażających życiu wypadków w przychodniach (tzw. walk-in centres) - dotyczy Anglii i Walii;
- leczenie niektórych chorób zakaźnych, takich jak np. gruźlica, cholera, czy malaria. Testy na obecność wirusa HIV oraz związane z tym porady są bezpłatne, jednak za dalsze badania i leczenie pacjenci mogą być obciążeni kosztami;
- świadczenia związane z planowaniem rodziny (Family Planning).
Szukanie pomocy lekarskiej
Więcej informacji o znajdowaniu przychodni, szpitali, aptek i o medycznej pomocy telefonicznej znajdziesz w artykule Szukanie pomocy medycznej.
Osoba przyjeżdżająca do UK na krótko
Przed krótkoterminowym wyjazdem do Wielkiej Brytanii, osoba ubezpieczona w Narodowym Funduszu Zdrowia powinna zaopatrzyć się w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, EKUZ (ang. European Health Insurance Card, EHIC).
Wzór wniosku o wydanie karty znajdziesz na stronie: www.nfz.gov.pl/ue.... Dotyczy to osób planujących wizytę u znajomych lub krewnych, wyjazd turystyczny, krótką podróż służbową, a także wyjazd w celu podjęcia studiów w UK.
Okazanie tego dokumentu oraz dowodu tożsamości, umożliwia bezpłatne korzystanie ze świadczeń NHS: lekarzy rodzinnych (GP), przychodni (walk-in centre) oraz szpitali, ale tylko w sytuacjach koniecznych, kiedy pomoc jest niezbędna w czasie pobytu pacjenta w Wielkiej Brytanii.
Za leczenie szpitalne NHS będziesz musiał zapłacić z własnej kieszeni jeśli ten rodzaj pomocy nie dotyczy sytuacji nagłej. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie zapewnia też pokrycia przez NFZ kosztów transportu medycznego do Polski, ani wielu innych specjalistycznych usług. Warto zatem rozważyć wykupienie dodatkowego, prywatnego ubezpieczenia, aby uniknąć obciążenia tymi kosztami.
O bezpłatne wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego należy ubiegać się w Oddziale Wojewódzkim lub Delegaturze Narodowego Funduszu Zdrowia właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Wypełniony wniosek wraz z załącznikami można złożyć w Oddziale osobiście, pocztą (w tym pocztą elektroniczną) lub faksem. Wniosek o wydanie karty EKUZ, informacje o składanych wraz z wnioskiem dokumentach, wskazówki dotyczące refundacji i inne przydatne informacje, dostępne są na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia: www.nfz.gov.pl/ue....
Od 1 stycznia 2011 r. w związku ze zwiększającą się mobilnością ubezpieczonych, w niektórych sytuacjach możliwe jest złożenie wniosku o EKUZ w każdym Oddziale Wojewódzkim NFZ, a nie tylko w Oddziale właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. O szczegółach czytaj na stronie NFZ w zakładce Zasady wydawania EKUZ.
Jeśli nie uzyskasz EKUZ przed wyjazdem, nie pozbawia Cię to możliwości skorzystania ze wspomnianych świadczeń. Musisz się jednak liczyć z koniecznością pokrycia kosztów leczenia, o których zwrot będziesz mógł się ubiegać po powrocie do Polski. Niezbędne do uzyskania zwrotu będą oryginały rachunków i dowód zapłaty. NFZ nie zwraca kosztów leczenia w placówkach działających poza brytyjskim systemem NHS.
Zobacz także informacje zawarte na stronie NFZ w zakładce Wyjeżdżam do Wielkiej Brytanii.
Osoby przebywające na stałe w Wielkiej Brytanii
Osoby, które pracują legalnie w Wielkiej Brytanii i opłacają obowiązkowe składki ubezpieczenia społecznego (National Insurance Contributions), są uprawnione do bezpłatnego korzystania z pełnej opieki zdrowotnej w ramach National Health Service. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku samozatrudnienia.
Jeśli przyjeżdżasz do Zjednoczonego Królestwa z zamiarem długotrwałego pobytu i nie możesz znaleźć tutaj pracy, prawo do darmowej służby zdrowia uzyskasz dopiero po roku przebywania na brytyjskim terytorium.
Te same uprawnienia do opieki zdrowotnej przysługują Twojemu partnerowi, z którym prowadzisz wspólne gospodarstwo domowe oraz dzieciom, pod warunkiem, że mieszkają z Tobą w Wielkiej Brytanii. Zgodnie z przepisami Wspólnoty Europejskiej, pracując w UK możesz też ubezpieczyć swoją rodzinę mieszkającą w Polsce. Dzięki temu będzie ona mogła na koszt Wielkiej Brytanii korzystać ze świadczeń służby zdrowia w kraju zamieszkania. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule Ubezpiecz rodzinę w Polsce.
Świadczenia płatne
W Wielkiej Brytanii większość świadczeń National Health Service dla osób ubezpieczonych jest bezpłatna. Są jednak usługi, za które, tak jak wszyscy inni legalnie pracujący i odprowadzający składki, będziesz musiał zapłacić z własnej kieszeni. Do usług tych należy między innymi pomoc dentystyczna i zakup lekarstw. Z opłat tego typu zwolnione są tylko nieliczne osoby.
Gdy pracujesz w UK i wyjeżdżasz za granicę
Jeśli jesteś zatrudniony na Wyspach i tu płacisz składki na ubezpieczeniowe zdrowotne, jadąc do Polski czy innego kraju UE, możesz korzystać z niezbędnych świadczeń zdrowotnych na koszt Wielkiej Brytanii. Podstawą do ich otrzymania (podobnie jak w przypadku krótkoterminowego wyjazdu z Polski do innych krajów UE) jest posiadanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (European Health Insurance Card, EHIC).
Żeby otrzymać kartę należy wypełnić odpowiedni formularz. Można to zrobić
- bezpłatnie za pomocą strony NHS: www.ehic.org.uk/Int...;
- dzwoniąc pod numer NHS Business Services Authority: 0845 645 0707.
Wydanie karty trwa zwykle tydzień.
Dzięki karcie EHIC otrzymasz bezpłatnie świadczenia zdrowotne w nagłych potrzebach we wszystkich krajach UE włączając polskie placówki działające w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (na takich samych zasadach, jak osoby ubezpieczone w NFZ, czyli np. poza opieką stomatologiczną).
Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są na stronie NHS, w zakładce Healthcare abroad.
Jeśli nie znasz angielskiego
NHS zapewnia pomoc językową w ponad 150 najczęściej używanych językach świata.
Jeśli potrzebujesz pomocy tłumacza w czasie wizyty u lekarza, powinieneś ją zamówić z wyprzedzeniem w danej przychodni lub w szpitalu. Jeśli potrzebujesz pomocy lekarskiej pilnie, weź pod uwagę, że tłumacz może być nieosiągalny. Warto wtedy wśród znajomych poszukać osoby znającej język angielski.