Kobietę w ciąży – czy to w Polsce, czy w Wielkiej Brytanii – czeka szereg badań, dzięki którym wiadomo, czy ciąża przebiega bez zaburzeń. Jednak brytyjski system opieki przedporodowej różni się od polskiego. Z tego poradnika dowiesz się jak opieka zdrowotna w czasie ciąży (antenatal care) przebiega w Zjednoczonym Królestwie.
Potwierdzenie ciąży
Jeśli podejrzewasz, że jesteś w ciąży zrób test ciążowy (pregnancy test). Możesz go kupić w każdej aptece lub supermarkecie w Wielkiej Brytanii. Dzisiejsze testy dają niemal całkowitą pewność. Następnie skontaktuj się ze swoim lekarzem ogólnym (GP).
Jeśli nie jesteś jeszcze zarejestrowana w żadnej przychodni, zrób to jak najszybciej; o tym jak to zrobić piszemy w poradniku Lekarz ogólny (GP). Lekarz ogólny skieruje Cię na pierwszą wizytę u położnej (midwife), bo to właśnie położne w Wielkiej Brytanii najczęściej prowadzą ciąże. Ginekolodzy lub lekarze innej specjalizacji ingerują tylko, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Możesz też skontaktować się bezpośrednio z położną, która poprowadzi Twoją ciążę. Dla osób mieszkających w Londynie uruchomiono wyszukiwarkę usług położniczych według kodów pocztowych – znajdź ośrodek w dogodnej dla siebie lokalizacji na stronie National Health Service www.nhs.uk/pla....
Spotkania z położną
Pierwsza wizyta (tzw. booking visit) umawiana jest zwykle około 12 tygodnia ciąży. Na tym spotkaniu położna przeprowadzi wywiad dotyczący Twojego stanu zdrowia i historii chorobowej w rodzinie. Zapyta też o pierwszy dzień ostatniej miesiączki w celu wstępnego wyznaczenia terminu porodu. Prawdopodobnie Cię zważy, zmierzy ciśnienie, weźmie próbkę moczu do badań oraz pobierze krew do analizy. Krew sprawdza się pod kątem:
- poziomu hemoglobiny;
- grupy krwi matki;
- czynnika Rh+/- (jeśli wynik wskazuje na czynnik ujemny, położna skieruje Cię na dalsze konsultacje i oferowane są kontrolowane zabiegi nazywane tutaj "anti-D"; jest to seria zastrzyków wykonywanych na różnych etapach ciąży oraz tuż po porodzie w celu zapobieganie ewentualnym powikłaniom);
- przeciwciał różyczki (jeśli nie byłaś szczepiona położna zaleci wykonanie odpowiedniego szczepienia);
- żółtaczki typu B;
- HIV/AIDS.
Położna może Ci zaproponować wykonanie badania ultrasonograficznego (USG). USG wykonane między 10 a 14 tygodniem ciąży pozwala między innymi wykluczyć zespół Downa (Down syndrome).
Wszystkie te testy wykonywane są jedynie za Twoją zgodą. Dostaniesz formularz, w którym zaznaczysz na które badania wyrażasz zgodę.
Ponadto położna udzieli Ci podstawowych informacji na temat diety, zdrowego trybu życia, opieki medycznej i zasiłków. Dostaniesz też ulotki i poradniki na temat ciąży i porodu, między innymi praktyczny przewodnik The Pregnancy Book.
Na pierwszym spotkaniu warto poprosić położną o pomoc w uzyskaniu formularza FW8 Maternity Exemption Certificate. Dokument ten upoważnia kobiety ciężarne oraz kobiety do roku po porodzie do bezpłatnych recept, a panie w ciąży do bezpłatnej opieki dentystycznej oraz darmowych badań wzroku w ramach NHS.
Od 12 tygodnia ciąży, przyszła mama jest umawiana na wizyty co 4-6 tygodni. Po 32 tygodniu spotkania z położną będą się odbywać co 2 tygodnie, a w ostatnim miesiącu ciąży nawet co tydzień. Grafik spotkań może się różnić w zależności od lokalnej polityki NHS oraz prawidłowości przebiegu ciąży.
Położna regularnie kontroluje ciśnienie i wagę ciężarnej, bada krew i mocz oraz sprawdza prawidłowość pracy serca dziecka. Lekarz lub położna sprawdza położenie i wielkość dziecka przez badanie dotykowe brzucha. Badanie ginekologiczne wykonywane jest w przypadku zagrożenia płodu.
Między 20 a 23 tygodniem ciąży wykonywane jest kolejne, zwykle ostatnie USG, które umożliwia wykrycie lub wykluczenie wad rozwojowych u płodu, określenie wagi i położenia dziecka, a także jego płci. Możesz poprosić wydrukowanie zdjęcia maleństwa na pamiątkę, ale w większości placówek NHS trzeba za to zapłacić.
Pamiętaj, że jeśli pracujesz, przysługuje Ci płatne wolne na badania prenatalne. Czytaj więcej na ten temat w artykule Praca podczas ciąży.
Wolne z tytułu opieki przedporodowej
Wszystkim pracownicom w ciąży przysługuje prawo do płatnego czasu wolnego na regularne badania zalecone przez lekarza, położną lub pielęgniarkę.
Nie ma ustalonego limitu czasu wolnego. Pracodawca nie może odmówić Ci wolnego na badania lub zapłaty za ten czas. Może natomiast (z wyjątkiem pierwszego spotkania) poprosić o pisemne zaświadczenie o wizycie.
Około 7 miesiąca ciąży położna lub lekarz ogólny zaproponuje Ci uczestniczenie w szkole rodzenia (antenatal classes). Zajęcia te nie są obowiązkowe, niemniej jednak są zalecane i jeśli kolidują z Twoją pracą, masz prawo ubiegać się o płatny czas wolny z tego tytułu.
Więcej informacji na temat praw przysługujących pracującym kobietom w ciąży znajdziesz w poradniku Praca podczas ciąży.
Dalsze informacje
National Health Service opracował obszerny przewodnik na temat ciąży i porodu w Wielkiej Brytanii. Znajdziesz go na stronie NHS w zakładce The pregnancy care planner.