Aby pracować w Wielkiej Brytanii legalnie i mieć dzięki temu dostęp do różnego rodzaju świadczeń (dla bezrobotnych, dla poszukujących pracy, dla emerytów, dla dzieci oraz innych), musisz spełnić kilka warunków.
Program Rejestracji Pracowników (WRS)
1 maja 2011 roku wraz z końcem okresu przejściowego, nałożonego na wszystkie kraje Unii Europejskiej, które wstąpiły do niej w 2004 r. dla Polaków upłynął obowiązek rejestracji w systemie WRS.
Ubezpieczenie społeczne i podatki
Każdy pracownik w Wielkiej Brytanii powinien posiadać numer ubezpieczenia społecznego (National Insurance Number – NIN). Służy on do rejestracji podatnika w systemie ubezpieczeń socjalnych i systemie podatkowym, co w konsekwencji daje prawo do zasiłku, emerytury, urlopu macierzyńskiego itd.
Kiedy już zaczniesz pracować, zacznie Cię dotyczyć także – podobnie jak wszystkich innych, pracujących w Zjednoczonym Królestwie – obowiązek płacenia podatku dochodowego. Wysokość podatku jest zależna od wielu czynników. Każda osoba pracująca w Zjednoczonym Królestwie posiada kod podatkowy używany przez pracodawcę do wyliczenia podatku, który musi on uiścić w Twoim imieniu.
Płatność na konto czy do ręki?
Zgodnie z brytyjskim prawem, pracodawca (lub klient) może przelewać Twoją wypłatę na Twoje konto bankowe lub płacić Ci do ręki.
Posiadanie konta bankowego ułatwia rozliczenia, ponieważ gwarantuje transparentność przelewów i ogranicza możliwości nielegalnego unikania podatku. Możesz poprosić o przelewanie wypłat na konto brytyjskie lub polskie, pamiętaj jednak, że korzystanie z polskiego rachunku bankowego za granicą wiąże się z prowizjami i kosztami wymiany walut. Wskazówki związane z otwarciem rachunku bankowego w Wielkiej Brytanii znajdziesz w artykule Konto bankowe w sekcji Finanse.
Bez względu na sposób rozliczania zarobków, obowiązkowe jest zgłoszenie dochodu do brytyjskiego urzędu skarbowego - HM Revenue and Customs, odprowadzenie podatku dochodowego oraz uiszczenie składki na ubezpieczenie społeczne.
Jeśli jesteś samozatrudniony i rozliczasz się gotówkowo z klientami, obowiązek odprowadzania składek i płacenia podatków ciąży na Tobie. Więcej na ten temat w poradniku Podatek dochodowy w sekcji Finanse.
Jeśli jesteś zatrudniony, obowiązek płacenia podatków i ubezpieczenia spoczywa na pracodawcy.
W dniu wypłaty każdorazowo powinieneś więc dostać od pracodawcy payslip (czyli dokument rozliczający wypłatę, tłumaczony jako "pasek wypłaty" lub "odcinek wypłaty"), który potwierdza, że podatek i Twoje ubezpieczenie zostały opłacone. Zbieraj wszystkie odcinki z wypłatą – mogą być przydatne np. przy składaniu wniosku o kredyt, wynajmowaniu mieszkania lub staraniu się o zasiłki.
Payslip powinien wyszczególniać:
- kwotę brutto (gross amount) i netto (net pay) wynagrodzenia;
- nazwę pracodawcy;
- potrącenia na podatek i ubezpieczenie społeczne;
- inne potrącenia.
Jeśli pracodawca oferuje pracę bez konieczności opłacania ubezpieczenia społecznego i podatku (pracownik otrzymuje gotówkę do ręki bez payslipu) albo nie uwzględnia pewnych potrąceń na pasku, łamie prawo.