Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia osobom zatrudnionym bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy. Z poniższego artykułu dowiesz się czego powinieneś oczekiwać od swojego pracodawcy w tym zakresie oraz jakie są Twoje obowiązki związane z dobrem własnym i współpracowników.
Prawa pracownika
Prawa pracownika związane z bezpieczeństwem i higieną pracy regulowane są przez brytyjskie przepisy i pracodawca musi je respektować. Wśród tych najważniejszych praw są:
- praca w miejscu, gdzie wszelkie potencjalne zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa są odpowiednio kontrolowane;
- bezpłatny dostęp do sprzętów ochronnych;
- możliwość opuszczenia – bez konsekwencji dyscyplinarnych – stanowiska pracy w przypadku obaw związanych z własnym bezpieczeństwem;
- możliwość poinformowania pracodawcy o wszelkich problemach lub wątpliwościach dotyczących ochrony zdrowia i bezpieczeństwa;
- możliwość skontaktowania się z Health and Safety Executive (HSE) lub władzami lokalnymi, jeżeli w dalszym ciągu niepokoją Cię kwestie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy – bez narażenia się na negatywne konsekwencje;
- prawo do przerw na odpoczynek w ciągu dnia, do dni wolnych od pracy w trakcie tygodnia roboczego oraz prawo do corocznego płatnego urlopu;
- prawo zostania członkiem związków zawodowych i przedstawicielem do spraw bezpieczeństwa oraz do pobierania wynagrodzenia podczas urlopu szkoleniowego w przypadku pełnienia obowiązków takiego przedstawiciela.
Obowiązki pracownika
Do Twoich najważniejszych obowiązków jako pracownika należą:
- działanie zgodnie z polityką ochrony zdrowia i bezpieczeństwa obowiązującą w firmie;
- ochrona zdrowia i bezpieczeństwa swojego oraz osób na które to, co robisz (lub nie robisz) może mieć wpływ;
- w przypadku obsługi maszyn unikanie noszenia biżuterii i luźnego ubrania;
- nie utrudnianie prawidłowego działania lub nie używanie w nieprawidłowy sposób wyposażenia czy sprzętu, który ma służyć ochronie zdrowia i bezpieczeństwa lub dobremu samopoczuciu;
- zgłaszanie wszelkich obrażeń, nadwyrężeń, na które cierpisz z powodu wykonywania swojej pracy (być może pracodawca będzie musiał zmienić sposób Twojej pracy);
- informowanie pracodawcy o zażywaniu leków, które mogą mieć skutki uboczne, takie jak senność czy inne, uniemożliwiające bezpieczne wykonywanie obowiązków w miejscu pracy (np. prowadzenie auta, czy obsługę maszyn).
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca ma obowiązek:
- dostarczyć informacje o założeniach polityki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- zapewnić Ci bezpieczne miejsce pracy, wolne od czynników niosących zagrożenia dla zdrowia;
- zadbać o to, aby maszyny, urządzenia i instalacje z których korzystasz były bezpieczne w użyciu i aby przestrzegane były procedury bezpieczeństwa;
- poinformować Cię o wszelkich osobistych zagrożeniach wynikających z pracy, jaką wykonujesz, chemikaliach oraz innych substancjach wykorzystywanych przez Twoja firmę;
- poinformować Cię o wszelkich aspektach czy zmianach, które mogą wywrzeć niekorzystny wpływ lub być szkodliwe dla zdrowia i bezpieczeństwa;
- zapobiegać lub kontrolować wystawienie na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji;
- upewnić się, czy wentylacja, temperatura, oświetlenie, pomieszczenia sanitarne oraz pozostałe spełniają wymagania bezpieczeństwa;
- zapewnić właściwe wyposażenie niezbędne do pracy i upewnić się, że jest wykorzystywane zgodnie ze swoim przeznaczeniem oraz regularnie kontrolowane;
- przedsięwziąć środki ostrożności przeciwko zagrożeniom powodowanym przez: materiały łatwopalne lub wybuchowe, sprzęt elektryczny, nadmierny poziom hałasu oraz promieniowania;
- unikać potencjalnych zagrożeń wynikających z pracy manualnej, przedsięwziąć środki ostrożności przeciwko ryzyku zranienia;
- zapewnić nieodpłatnie środki ochrony w miejscu pracy, w przypadku jeżeli takie są wymagane (takie jak odzież robocza i ochronna, buty czy półbuty, ochrona oczu i środki ochrony słuchu, rękawice, maski ochronne itp.);
- zapewnić odpowiednie tablice i znaki ostrzegawcze oraz dbać o nie;
- poinformować Cię jak w bezpieczny sposób wykonywać obowiązki zawodowe i jak postępować w nagłych wypadkach – zapewnić odpowiednie instrukcje i szkolenia;
- zapewnić odpowiednie warunki do udzielania pierwszej pomocy;
- zgłaszać pewne wypadki, zranienia, choroby oraz niebezpieczne zdarzenia do Health and Safety Executive (HSE) lub lokalnej jednostki administracji (w zależności od rodzaju przedsiębiorstwa);
- zapewnić kontrolę stanu zdrowia w przypadku gdy praca odbywa się w warunkach mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia;
- zapewnić regularne kontrole zdrowia w przypadku pracy nocnej i badanie stanu zdrowia przed rozpoczęciem pracy na danym stanowisku.
Bezpieczne miejsce pracy
Jednym z obowiązków każdego pracodawcy jest stworzenie pracownikom (jak również osobom znajdującym się na terenie zakładu pracy – wizytatorom, klientom, dostawcom itp.) bezpiecznego, nie zagrażającego zdrowiu miejsca pracy. W praktyce oznacza to, że musi on:
- zapewnić zatrudnionym wentylowane czystym i świeżym powietrzem miejsce pracy;
- utrzymywać temperaturę w pomieszczeniach na odpowiednim poziomie (minimum 13 stopni C w przypadku pracy związanej z aktywnością fizyczną oraz 16 stopni C w przypadku pracy niezwiązanej z aktywnością fizyczną, np. biurowej);
- zapewnić pracownikom odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy;
- utrzymywać miejsce pracy oraz sprzęt w czystości;
- zapewnić odpowiedni rozmiar pomieszczeń pracy (przynajmniej 11 metrów kwadratowych na jedną osobę);
- zadbać o to, aby podłogi, chodniki, schody, jezdnie itp. były bezpieczne w użyciu;
- zabezpieczyć pracowników przed ryzykiem upadku z wysokości lub wystawienia na działanie niebezpiecznych substancji;
- zapewnić otwieralne okna, drzwi oraz bramy z urządzeniami bezpieczeństwa jeśli to konieczne;
- zapewnić odpowiednie warunki sanitarno-higieniczne oraz czystą wodę pitną;
- udostępnić pracownikom miejsce, w którym mogliby się przebrać i przechować swoje rzeczy jeśli to konieczne;
- wyznaczyć obszary do przerw na odpoczynek oraz posiłki, łącznie z udogodnieniami dla kobiet w ciąży oraz matek z dziećmi;
- zapewnić pracownikom przerwy na odpoczynek oraz prawo do urlopu;
- upewnić się, że pracownicy, którzy pracują sami lub w odosobnieniu są w stanie wykonywać swoje obowiązki przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa pracy.
Osoby samozatrudnione
Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą same są odpowiedzialne za zapewnienie swoich własnych środków udzielania pierwszej pomocy, szkoleń, środków ochrony osobistej i kontrolę stanu zdrowia oraz przestrzeganie wszelkich przepisów BHP.
Skargi
Jeżeli pracodawca nie respektuje Twoich praw lub nie wywiązuje się ze swoich obowiązków i rozmowy z nim nie skutkują, spróbuj porozmawiać reprezentantem firmy ds. bezpieczeństwa lub np. urzędnikiem związku zawodowego.
Aby zasięgnąć informacji lub złożyć zażalenie na pracodawcę możesz także zadzwonić pod numer infolinii Health and Safety Executive (HSE): 0845 345 00 55. Dla osób, których językiem ojczystym nie jest język angielski, dostępne są również telefoniczne usługi tłumaczeniowe. Podaj operatorowi język, którym jesteś zainteresowany.
Możesz również zgłosić się z problemem do środowiskowego wydziału zdrowia przy swojej miejscowej jednostce administracji. Możesz ją odszukać za pomocą strony www.direct.gov.uk/en/....
Jeżeli w związku z konfliktem dotyczącym spraw zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy (np. odmówiłeś podjęcia się niebezpiecznej pracy) zostałeś zwolniony, masz prawo złożyć skargę do Sądu Pracy (Employment Tribunal lub Industrial Tribuna w Irlandii Północnej).
Dalsze informacje i porady
Health and Safety Executive (HSE) jest organizacją rządową powołaną do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa oraz zapewnienia dobrego samopoczucia pracowników, jak również do egzekwowania praw w tym zakresie oraz świadczenia porad i wsparcia. Organizacja uruchomiła polskojęzyczną wersję swojej strony internetowej, na której możesz znaleźć wiele informacji z zakresu zdrowia i bezpieczeństwa pracowników: www.hse.gov.uk/migrantworkers/polish/.
Przeczytaj broszury Health and Safety Executive na temat BHP. Organizacja ta dysponuje również informacjami w języku polskim:
- Wprowadzenie do BHP. Bezpieczeństwo i higiena w małej firmie (38 stron PDF, 530 KB, pl);
- Twoje zdrowie, Twoje bezpieczeństwo: Przewodnik dla pracowników (2 strony PDF, 123 KB, pl);
- Twoje bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i przetwórstwie żywności (2 strony PDF, 115 KB, pl).
Polskojęzyczna infolinia HSE
Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące bezpieczeństwa w miejscu pracy - skontaktuj się z infolinią HSE: 0151 951 4444. Pod tym numerem można porozmawiać po polsku oraz uzyskać informacje od pracowników HSE specjalizujących się w kwestiach migrantów.
W celu zyskania dodatkowych informacji można pisać na adres mailowy: [email protected] lub na:
HSE Information Services
Caerphilly Business Park,
Caerphilly CF83 3GG
Bezpłatnej pomocy związanej z problemami dotyczącymi zatrudnienia możesz szukać także u pracowników The Advisory, Conciliation and Arbitration Service (ACAS): 0845 747 47 47 oraz w lokalnym Biurze Porad Obywatelskich (Citizens Advice Bureau), które możesz odszukać za pomocą strony www.citizensadvice.org.uk/cab....
Agencja ds. stosunków pracy (The Labour Relations Agency, LRA) udziela informacji i porad w zakresie szeregu spraw związanych z zatrudnieniem w Irlandii Północnej. Możesz skorzystać z jej usług osobiście albo telefonicznie od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00. Numer infolinii to 0289 032 14 42. Na życzenie agencja udostępnia usługi tłumacza.