Wybory parlamentarne w UK: oto programy partii politycznych

Zbliżające się wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii, które odbędą się 4 lipca, wskazują na możliwe zwycięstwo Partii Pracy pod przewodnictwem Keira Starmera. Większość głównych partii politycznych przedstawiła programy wyborcze, opisując swoje plany i obietnice. Oto kluczowe propozycje Partii Pracy, Partii Konserwatywnej, Liberalnych Demokratów, Partii Zielonych, Szkockiej Partii Narodowej oraz walijskiego Plaid Cymru.

Gospodarka

Strategie fiskalne partii można podzielić na dwie kategorie: niechęć do podnoszenia podatków, jak w przypadku Partii Pracy i Konserwatystów oraz bardziej elastyczne podejście Liberalnych Demokratów i Zielonych.

Partia Pracy: proponuje podwyżki podatków o wartości 7,4 miliarda funtów, w tym opłaty za prywatne szkoły, zaostrzenie opodatkowania obywateli brytyjskich mieszkających stale za granicą (non-dom) i rozszerzenie podatku od nieoczekiwanych zysków na firmy naftowe i gazowe. Środki te mają być przeznaczone na zwiększenie zatrudniania nauczycieli i pielęgniarek oraz inwestowaniu w zielone inicjatywy.

Partia Konserwatywna: Torysi planują obniżki podatków o wartości 17 miliardów funtów, głównie poprzez zmniejszenie stawek ubezpieczenia społecznego. Jednak nie jest jasne, jak zrównoważą te cięcia, sugerując jedynie 12 miliardów funtów nieokreślonych redukcji świadczeń socjalnych.

Liberalni Demokraci: planują zwiększyć oszczędności o 27 miliardów funtów poprzez zwiększenie podatku od zysków kapitałowych i rozszerzony podatek od nieoczekiwanych zysków na firmy zajmujące się paliwami kopalnymi. Proponują znaczne inwestycje w NHS i opiekę społeczną, w tym lepszy dostęp do usług zdrowia psychicznego, lekarzy pierwszego kontaktu i dentystów. Planują także dodatkowe 19,7 miliarda funtów na budowę 150 tys. nowych mieszkań socjalnych rocznie, prawdopodobnie finansowanych poprzez dodatkowe zadłużenie.

Partia Zielonych: Zieloni postulują wprowadzenie podatku od majątku i inne reformy fiskalne, aby wesprzeć swoje plany wydatków. Kładą nacisk na znaczące inwestycje w technologie zielone i infrastrukturę.

Plaid Cymru: Ta walijska partia koncentruje się na zapewnieniu bardziej sprawiedliwego podziału środków rządowych dla Walii, dążąc do zwiększenia autonomii fiskalnej.

Szkocka Partia Narodowa (SNP): SNP zobowiązuje się do „żądania” decentralizacji uprawnień dotyczących regulacji energetyki, cen i produkcji, aby zapewnić, że zasoby energetyczne Szkocji będą najlepiej służyć potrzebom szkockiego społeczeństwa. W manifeście wyborczym podkreślają, że społeczności lokalne powinny mieć większe korzyści z infrastruktury, takiej jak linie wysokiego napięcia i farmy wiatrowe.

Zdrowie

Wszystkie partie uznają pilną potrzebę rozwiązania kryzysów w NHS i stomatologii, proponując różne rozwiązania w celu skrócenia list oczekujących i poprawy usług.

Partia Pracy: obiecuje 40 000 nowych wizyt tygodniowo, aby zredukować zaległości, poprawić technologię informatyczną NHS oraz wprowadzić plan ratunkowy dla stomatologii, w tym kontrole mycia zębów dla małych dzieci.

Partia Konserwatywna: zobowiązuje się do wprowadzenia nowego planu dentystycznego, koncentrując się na nowych przychodniach lekarskich i redukcji liczby menedżerów w służbie zdrowia. Celem jest zatrudnienie 92 tys. dodatkowych pielęgniarek i 28 tys. lekarzy do 2029 roku.

Liberalni Demokraci: oferują limit czasowy na wizyty u lekarza pierwszego kontaktu oraz bezpłatną opiekę społeczną dla dorosłych, wykorzystując proponowane zmiany podatkowe do finansowania tych inicjatyw.

Partia Zielonych: proponuje dodatkowe 8 miliardów funtów rocznie na NHS oraz podobną kwotę na poprawę infrastruktury.

Plaid Cymru: dąży do zwiększenia liczby lekarzy poprzez przywrócenie ich finansowania do 8,7%.

Szkocka Partia Narodowa: wzywa rząd Wielkiej Brytanii do zwiększenia finansowania NHS o 16 miliardów funtów rocznie, co oznaczałoby dodatkowe 1,6 miliarda funtów dla NHS Scotland. SNP chce też dekryminalizacji zażywania narkotyków na własny użytek.

Środowisko

Polityki ekologiczne uwydatniają wyraźne różnice między partiami, szczególnie w kwestii zależności od paliw kopalnych i inwestycji w zielone technologie.

Partia Konserwatywna: będzie kontynuować wydawanie licencji na wydobycie ropy i gazu na Morzu Północnym, utrzymując podatek od nieoczekiwanych zysków, chyba że ceny ropy gwałtownie spadną. Obiecują inwestycje w technologie zielone, takie jak wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla oraz głosowanie w Izbie Gmin nad kolejnym etapem ich planu osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Partia Pracy: Klimatyczny plan labourzystów koncentruje się na utworzeniu Great British Energy i National Wealth Fund, mając na celu dekarbonizację sieci elektrycznej do 2030 roku.

Liberalni Demokraci: postulują program termoizolacji domów i instalacji pomp ciepła.

Partia Zielonych: Zieloni proponują anulowanie ostatnio przyznanych licencji na wydobycie ropy i skupieni się na energii odnawialnej.

Plaid Cymru: dąży do znaczącej ekspansji energii odnawialnej w całej Walii.

Szkocka Partia Narodowa: wzywa przyszły rząd Wielkiej Brytanii do zainwestowania co najmniej 28 miliardów funtów rocznie w zieloną gospodarkę. Postulują także wspieranie regionu północno-wschodniego Szkocji funduszem przejściowym o wartości 500 milionów funtów oraz promowanie eksportu wodoru ze Szkocji do Europy.

Edukacja

Polityki edukacyjne koncentrują się na rekrutacji nauczycieli, większym finansowaniu szkół i zmianach w programach nauczania.

Partia Konserwatywna: planuje zakazać używania telefonów komórkowych w czasie lekcji i nakazać naukę matematyki do 18 roku życia. Obiecuje też utrzymanie wydatków na szkoły.

Partia Pracy: planuje zatrudnić 6 500 nowych nauczycieli finansowanych poprzez dodanie VAT do opłat za prywatne szkoły, zapewnić bezpłatne kluby śniadaniowe w każdej szkole podstawowej i stworzyć 3 tys. dodatkowych przedszkoli.

Liberalni Demokraci: obiecują dotację na zwiększanie umiejętności w wysokości 5 000 funtów dla dorosłych w celu poprawy ich kwalifikacji.

Partia Zielonych: Zieloni planują znieść opłaty za studia uniwersyteckie.

Plaid Cymru: chce zatrudnić więcej nauczycieli i zapewnić uniwersalne bezpłatne posiłki szkolne.

Szkocka Partia Narodowa: zobowiązała się do odwrócenia polityki oszczędnościowej w szkołach. Szczegóły w manifeście są skąpe, ale partia już wcześniej nakreśliła wizję rozwiązania problemu nierówności edukacyjnych poprzez inwestycję w Fundusz Osiągnięć i zapewnienie dyrektorom większej swobody w podejmowaniu decyzji.

Imigracja

Stosunek do imigracji rozkłada się od ścisłej kontroli granic po bardziej humanitarne podejścia.

Partia Konserwatywna: Konserwatyści obiecują natychmiastowe loty deportacyjne do Rwandy w przypadku wygranej, z celem zmniejszenia migracji netto o połowę i wprowadzenia limitów osób przybywających do UK.

Partia Pracy: również dąży do zmniejszenia migracji netto, ale chce zlikwidować program Rwanda, koncentrując się na podpisaniu umów o powrotach z partnerami międzynarodowymi.

Liberalni Demokraci: proponują bezpieczne i legalne możliwości dla osób ubiegających się o azyl.

Partia Zielonych: Zieloni planują zniesienie ograniczeń dotyczących migrantów sprowadzających członków rodzin i umożliwienie osobom ubiegającym się o azyl podjęcie pracy.

Plaid Cymru: Plaid Cymru chce więcej ułatwień dla osób ubiegających się o azyl.

Szkocka Partia Narodowa: chce, aby Szkocja miała siłę przyciągania większej liczby zagranicznych migrantów. Manifest SNP mówi, że gdyby polityka migracyjna została przeniesione do Holyrood, SNP przywróciłaby swobodę przemieszczania się z UE.

Obecnie politykę imigracyjną i wizową kontroluje rząd Wielkiej Brytanii.

Mieszkalnictwo

Pomysły dotyczące problemów mieszkaniowych obejmują ambitne cele budowlane oraz rozwiązania dotyczące bezdomności i dostępności mieszkań.

Partia Konserwatywna: Torysi zobowiązują się do budowy 1,6 miliona nowych domów, ale nie obiecują przywrócenia obowiązkowych celów budowlanych dla samorządów.

Partia Pracy: zezwoli na niektóre budowy na terenach zielonych i zreformuje system planowania w celu obniżenia kosztów zamówień przymusowych.

Liberalni Demokraci: obiecują 150 000 nowych mieszkań socjalnych rocznie.

Partia Zielonych: Zieloni proponują masowy program budowy, kontrolę czynszów i umożliwienie radom rekwizycję pustych nieruchomości.

Plaid Cymru: opowiada się za „prawem do odpowiedniego mieszkania”.

Szkocka Partia Narodowa: zobowiązuje się do rozwiązania kryzysu mieszkaniowego spowodowanego latami niedoinwestowania przez rząd Wielkiej Brytanii. SNP apeluje o przywrócenie 1,3 miliarda funtów zabranych im w budżecie centralnym.

Przestępczość i policja

Kwestie bezpieczeństwa wewnętrznego, w tym przestępczości i policji, różnią się od zwiększenia rekrutacji po reformę przepisów dotyczących narkotyków.

Partia Konserwatywna: planuje zatrudnić 8 000 nowych policjantów i rozszerzyć technologię rozpoznawania twarzy.

Partia Pracy: obiecuje zespoły policji sąsiedzkiej i walkę z drobnymi przestępstwami, takimi jak nielegalne wyrzucanie śmieci.

Liberalni Demokraci: koncentrują się na nadzorze społecznościowym.

Partia Zielonych: Zieloni proponują powołanie krajowej komisji ds. reformy przepisów dotyczących narkotyków.

Plaid Cymru: dąży do pełnej decentralizacji władzy nad policją i przekazanie jej władzom w Cardiff.

Szkocka Partia Narodowa (SNP): chce blisko współpracować z policją w UE, aby pomóc w walce z przestępczością transgraniczną, przestępczością zorganizowaną, cyberprzestępczością i terroryzmem.

SNP umieściła dążenie do niepodległości na pierwszej stronie manifestu wyborczego. W dokumencie czytamy: „Głosuj na SNP, aby Szkocja stała się niepodległym krajem”.

Inne kwestie i szczegóły dotyczące programów poszczegółnych partii można znaleźć w ich mafestach wyborczych.