Na wietrznych Orkadach, u północnych wybrzeży Szkocji, gwałtowna burza w 1850 roku odkryła niezwykły sekret skrywany pod ziemią przez tysiąclecia. Doskonale zachowaną wioskę z czasów na długo przed budową piramid w Egipcie. To Skara Brae, neolityczna osada sprzed 5000 lat.
Skara Brae, często nazywana „Pompejami Szkocji”, była kwitnącą wioską około 3200 roku p.n.e., ale powstała wcześniej. Burza z połowy XIX wieku odsłoniła osiem kamiennych domów, połączonych siecią przejść. Co zaskakujące, struktury były nienaruszone, z kamiennymi meblami, takimi jak łóżka, komody i skrzynie, co daje żywy obraz codziennego życia w epoce neolitu.
Mieszkańcy Skara Brae byli zręcznymi rolnikami, rybakami i myśliwymi, żyjącymi w dobrze zorganizowanej społeczności. Wytwarzali narzędzia z kamienia i kości, tkali tkaniny i tworzyli ceramikę. Projekt osady świadczy o wysokim stopniu zaawansowania, z dobrze izolowanymi domami zbudowanymi tak, aby wytrzymać surowy klimat Orkadów. Każdy dom miał centralne palenisko, co wskazuje na używanie ognia do gotowania, ale też ogrzewania.
Kamienne komody i łóżka
Jednym z najbardziej intrygujących aspektów Skara Brae są jej meble. Kamienne komody, umieszczone w każdym domu na honorowym miejscu, sugerują, że dla mieszkańców ważne było eksponowanie cennych lub znaczących przedmiotów. Domy miały również wbudowane kamienne łóżka, z większymi, które prawdopodobnie należały do głowy rodziny.
Odkrycie Skara Brae dostarczyło archeologom bezcennych informacji na temat życia w epoce neolitu. Zachowanie organicznych materiałów, takich jak kości zwierząt, nasiona i narzędzia, pozwoliło badaczom na rekonstrukcję diety mieszkańców, która obejmowała bydło, owce, ryby i różnorodne dzikie rośliny.
Dziś Skara Brae jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest świadectwem pomysłowości i wytrwałości ludzi żyjących tysiące lat temu. Przypomina nam, że nawet w najdalszych zakątkach północnej Szkocji ludzie tworzyli skomplikowane społeczeństwa, opanowywali swoje środowisko i pozostawili po sobie dziedzictwo, które nadal fascynuje i inspiruje.
_crop_8218.png)
Komentarze 6
5000 lat temu klimat na Orkadach byl znacznie cieplejszy niz obecnie, co nieco klóci sie z teoriami na temat klimatu ktore wciskaja nam do glow.
Na potwierdzenie, to wyplulo z siebie AI:
"Zmiany klimatu na przestrzeni tysięcy lat są spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak:
Cykle Milankovicia: Zmiany w kształcie orbity Ziemi, nachyleniu osi obrotu i precesji osi obrotu wpływają na ilość promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi i powodują zmiany klimatyczne.
Aktywność Słońca: Zmiany w aktywności Słońca również wpływają na ilość energii docierającej do Ziemi i mogą powodować zmiany klimatu.
Zmiany w składzie atmosfery: Zmiany w składzie atmosfery, np. zawartości dwutlenku węgla, mogą wpływać na efekt cieplarniany i powodować ocieplenie klimatu.
Klimat na Orkadach 3200 lat p.n.e. był znacznie cieplejszy i bardziej wilgotny niż obecnie. Był to okres, kiedy region ten był bardziej zielony i bardziej przypominał dzisiejszą środkową Europę. Zmiany klimatu na przestrzeni tysięcy lat są naturalnym procesem,"
co nie znaczy ze CO2 nie wplywa na ocieplenie.
Dyskusyjne jest to jak bardzo.
A juz najbardziej dyskusyjne jest to co mozemy z tym robic.
Wg danych naukowych, obecny poziom CO jest wciaz zdecydowanie najnizszy od 600 mln lat (nie liczac drgniecia wykresu w ostatnim czasie). Sredni poziom CO2 w tym okresie wynosił około 1000-1500 ppm (części na milion), obecnie wynosi 420 ppm, wiec jest 2-3 razy nizszy niz sredni!
My tzn kto? Ja i ty? Europa Zachodnia? Kraje pierwszego swiata? Zgodze sie z tym rosjaninem ktorego ostatnio wklejalismy - ta sprawa lezy w rekach Chin, Indii i reszty rozwijajacej sie Azji oraz Ameryki Pld bardziej niz w naszych rekach. Nasz jedyny mozliwy, liczacy sie wplyw na wzrost CO2 to wplyw na te panstwa.
Piramidy powstały dużo wcześniej niż się "oficjalnie" datuje