Brytyjskie prawo daje pracownikom możliwość skorzystania z bezpłatnego urlopu w przypadku zaistnienia pewnych nagłych okoliczności. Jest to tak zwany urlop okolicznościowy (time off for dependants lub compassionate leave). Sprawdź w jakich sytuacjach możesz z niego skorzystać.
Komu przysługuje urlop okolicznościowy?
Prawo do urlopu okolicznościowego zapisano w punkcie 57A ustawy Employment rights Act 1996 (Ustawa o prawach pracowniczych z 1996 r.).
Jeśli jesteś pracownikiem kontraktowym (zobacz
Pracownik (worker) a pracownik kontraktowy (employee)), niezależnie od tego jak długo jesteś zatrudniony, masz prawo do bezpłatnego urlopu w związku z nagłym przypadkiem dotyczącym osoby, która jest od Ciebie w jakiś sposób zależna. Może to być Twój mąż, żona, partner, dziecko czy rodzic. Osobą zależną może być także każdy, kto w sposób uzasadniony oczekuje pomocy z Twojej strony – np. sąsiad, jeśli Ty jesteś jedyną osobą która może mu udzielić pomocy w awaryjnej sytuacji.
Urlop okolicznościowy musi być związany z sytuacją nagłą. Nie przysługuje on np. w celu długoterminowej opieki nad dzieckiem czy chorym krewnym.
Co oznacza "nagły przypadek"?
"Nagły przypadek" oznacza nieoczekiwany problem związany z osobą która wymaga Twojej pomocy bądź opieki. Występuje na przykład wtedy, gdy taka osoba zachoruje, ulegnie wypadkowi, zostanie napadnięta lub rozpoczyna się u niej poród.
Urlop okolicznościowy może być także uzasadniony koniecznością zorganizowania pogrzebu bliskiej osoby bądź udziału w nim, koniecznością rozwiązania problemów z dzieckiem zaistniałych w szkole, czy potrzebą pozostania w domu w związku z nieoczekiwaną nieobecnością opiekunki lub pielęgniarki.
Pęknięcie bojlera w domu lub problemy z psem nie będą wystarczającym usprawiedliwieniem nieobecności w pracy. Do nagłych przypadków nie zaliczają się także sytuacje, które nie są związane z osobami zależnymi od Ciebie (takie jak towarzyszenie przyjacielowi w drodze do szpitala) ani takie, o których wiedziałeś z wyprzedzeniem (na przykład konieczność zabrania dziecka do szpitala, jeśli termin był wyznaczony tydzień wcześniej).
Powiadomienie pracodawcy
Jeśli chcesz skorzystać z urlopu okolicznościowego, poinformuj o tym pracodawcę tak szybko jak to jest możliwe. Powiadomienie takie nie musi mieć formy pisemnej; nie ma też wymogu przedstawiania dowodów potwierdzających zaistnienie wydarzenia uprawniającego do takiego urlopu.
Jeśli wrócisz do pracy zanim zdążysz powiadomić szefa o tym, że wziąłeś wolne, nadal musisz usprawiedliwić swoją nieobecność.
Czas trwania urlopu
Czas trwania urlopu okolicznościowego nie jest sprecyzowany. Wolno Ci wziąć urlop na czas "uzasadniony" – w zależności okoliczności i tego ile potrzebowałeś czasu, aby uporać się z zaistniałą sytuacją. W większości przypadków jest to 1 lub 2 dni.
Nie ma ograniczenia liczby urlopów okolicznościowych, przysługujących pracownikowi, pod warunkiem, że są one brane pod wpływem naprawdę nagłych i nieoczekiwanych wydarzeń. Jeśli Twój pracodawca uzna, że korzystasz z tego prawa na tyle często, że zakłóca to funkcjonowanie firmy, powinien Cię o tym ostrzec.
Płaca za czas urlopu
Pracodawca nie jest zobowiązany do zapłaty za dni wolne z tytułu urlopu okolicznościowego. Jednak niektórzy pracodawcy opracowują własne przepisy, wykraczające poza ramy ustawowe. Sprawdź czy jest coś na ten temat w Twojej umowie o pracę lub zapytaj szefa.
Dalsze informacje i porady
Więcej informacji na temat urlopu okolicznościowego znajdziesz na stronie rządowej DirectGov: Time off for dependants (compassionate leave).
Jeżeli zostałeś zwolniony z pracy lub ukarany przez pracodawcę w związku z nieobecnością w pracy, mimo że była ona uzasadniona, możesz złożyć skargę do Sądu Pracy (Employment Tribunal lub Industrial Tribuna w Irlandii Północnej).
Darmowych i poufnych informacji i porad w sprawie praw pracy udziela m.in. ACAS (The Advisory, Conciliation and Arbitration Service): 08457 47 47 47 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 do 18:00).
Agencja ds. Stosunków Pracy (The Labour Relations Agency, LRA) udziela informacji i porad w zakresie szeregu spraw związanych z zatrudnieniem w Irlandii Północnej. Z prośba o poradę czy informacje możesz wystąpić przez telefon (0289 032 14 42), fax lub osobiście.
Informacji możesz zasięgnąć także w lokalnym Biurze Porad Obywatelskich (Citizens Advice Bureau), które możesz odszukać za pomocą strony www.citizensadvice.org.uk/cab....