"„Sztafeta Enigmy” – jak Polacy przekazali Brytyjczykom pałeczkę w biegu o zwycięstwo

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie otworzy wystawę „Sztafeta Enigmy” o roli polskich matematyków w wyścigu, którego celem było złamanie kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

Fot. Enigma Machine (Bletchley Park) by Tim Gage, (CC BY-SA 2.0)

Debiutująca w marcu wystawa, której głównym eksponatem jest unikatowy egzemplarz Enigmy stworzony na potrzeby polskich kryptologów we Francji w 1940 r., powstanie w ramach szerzej zakrojonego projektu edukacyjnego. Celem inicjatywy jest ukazanie, w jaki sposób działania polskich matematyków na pierwszym odcinku swego rodzaju „Sztafety Enigmy” przyczyniły się do sukcesu Aliantów w II wojnie światowej. Integralną częścią projektu będą lekcje muzealne dla szkół oraz cykl specjalistycznych wykładów dotyczących historii Enigmy i polskiej kryptologii prowadzonych przez polskich i brytyjskich ekspertów, zwieńczony tematyczną konferencją na jesieni.

Polacy zastosowali matematykę w kryptologii jako pierwsi – tuż po zakończeniu I wojny światowej – i jako pierwsi złamali szyfr Enigmy w 1932 r. W przededniu II wojny światowej, latem 1939 r., Polacy przekazali wyniki swojej pracy francuskim i brytyjskim sojusznikom. Matematyczne oraz technologiczne osiągnięcia Polaków położyły podwaliny pod działania Alana Turinga i ośrodka dekryptażu w Bletchley Park, gdzie Brytyjczycy dokonywali odczytywania niemieckich szyfrogramów na masową skalę.

Entuzjaści Enigmy mogą dowiedzieć się więcej o Polskich kryptologach śledząc hasztag #SztafetaEnigmy (oraz #EnigmaRelay w języku angielskim). W każdą sobotę nowe fragmenty tej mało znanej historii będą publikowane na Facebooku i Twitterze.

Dzięki rosnącemu zainteresowaniu historią Enigmy, wystawa otwiera przed nami nowe możliwości dotarcia do brytyjskiego odbiorcy. Głęboko wierzę, że projekty ukazujące naszą wspólną historię, jak właśnie „Sztafeta Enigmy”, mogą wspomóc wzajemne zrozumienie między polską społecznością a szerszym społeczeństwem brytyjskim

– powiedziała Anna Stefanicka, Sekretarz Generalna Instytutu Józefa Piłsudskiego.

Wspierany ze środków zebranych przez graczy National Lottery, projekt daje nam wyjątkową możliwość zaznajomienia się z wkładem polskich kryptologów w złamanie szyfru Enigmy. Ta mało znana w Wielkiej Brytanii historia jest ważną częścią brytyjsko-polskiego dziedzictwa, dlatego z niecierpliwością będziemy oczekiwać na rezultaty tego przedsięwzięcia

– przyznał Stuart Hobley, dyrektor Heritage Lottery Fund w Londynie.

Wystawę odwiedzić będzie można od 15 marca w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Londynie. Projekt, zorganizowany we współpracy z Ambasadą RP w Londynie, sponsoruje Heritage Lottery Fund.